Değerli Üyelerimiz,
2022 yılı, COVID-19 pandemisinin giderek etkisini azalttığı ve Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşının küresel piyasalardaki negatif etkisi ile uluslararası ticaretin işleyişinde arz-talep dengesizliklerinin ve küresel enflasyonun yaşandığı bir yıl oldu. Küresel ekonomideki olumsuzluklara rağmen; Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı İhracat Ana Planı’nda öncelikli 5 sektörden biri olarak belirlenen elektrik elektronik sektörümüz, 2022 yılında bir önceki yıla göre %7’lik artışla 15,5 milyar USD ihracat gerçekleştirdi. 2022 yılında, temsil ettiğimiz alt sektörlerimiz bazında en fazla ihracatı 4,5 milyar USD ile “Elektrik, Elektrik Üretim ve Dağıtım Ekipmanları” ürün grubumuzda gerçekleştirdik. Bu dönemi, “Beyaz Eşya” ürün grubumuzda 4,3 milyar USD, “Elektronik” ürün grubumuzda 3,4 milyar USD, “Kablo” ürün grubumuzda ise 3,1 milyar USD ihracat ile tamamladık.
Türkiye’nin 2022 yılı sanayi malları ihracat birim kilogram fiyatı 1,78 USD iken tamamı yüksek ve orta-yüksek teknoloji ürünlerinden oluşan elektrik elektronik sektörümüzün birim kilogram fiyatı 6,17 USD oldu. Sektörümüz içerisinde yüksek teknoloji ürünü olan ve en yüksek ihracatı gerçekleştirdiğimiz LCD TV ürün grubumuzun kilogram birim fiyatı ise 20,26 USD seviyesinde gerçekleşti. İhracatta büyük sıçramalar gerçekleştirebilmek için ülkemiz ihracatı içerisinde %3 olan yüksek teknoloji ürünlerinin payını artırmak öncelikli hedeflerimiz arasındadır.
Salgının özellikle Çin’de 2022 yılının büyük kısmında kapanmalara ve sıkı karantinalara sebep olacak ölçüde devam etmesi, Rusya-Ukrayna savaşının küresel enerji ve gıda fiyatlarına negatif etkisi ve döviz kurlarındaki değişkenlikle birlikte yabancı finans kurumlarından sağlanan kredi olanakları azalmış, firmalarımızın finansman tedarikinde problemler yaşanmasına neden olmuştur. Pandemi sürecindeki küresel faiz politikalarının ve 2022’de deneyimlediğimiz yüksek küresel enflasyon oranlarının bir sonucu olarak tüm uluslararası ekonomi kuruluşları tarafından 2023 yılının küresel bir resesyon yılı olacağı öngörülmektedir.
Sektörümüzün toplam ihracatının yaklaşık yarısını gerçekleştirdiğimiz Avrupa Birliği’nin ithalatından aldığımız pay 2022 yılı için %3 değerlerinde kalmakta olup, AB’nin diğer ülkeler ile imzaladığı STA’lar arttıkça, Gümrük Birliği’nin sağladığı AB pazarındaki konumumuz giderek daha dezavantajlı duruma düşmektedir. Bu doğrultuda, bir yandan Bakanlığımız tarafından 2022 Temmuz ayında açıklanan Uzak Ülkeler Stratejisi’nde yer alan eylem planlarından faydalanarak pazarlarımızı çeşitlendirirken, diğer yandan AB için de konumumuzun avantajının özellikle pandemi ve küresel tedarik zincirlerinde yaşanan krizlerle birlikte daha çok önem kazandığına vurgu yaparak mevcut pazar ilişkilerimizi de güçlendirmek için çaba sarf etmeliyiz. Yaşanan enerji krizinin Avrupa’da üretimin azalmasına sebebiyet vermesi ihtimali Avrupa’nın ihtiyacını ithalattan karşılamasını gerektirebilir. Bu durumda en önemli ticari partnerlerinden biri olan Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatını olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle bozulan AB-Rusya ilişkilerinden dolayı Rusya’nın ithalatta Türk ürünlerini tercih etmesi ülkemiz için avantaj olarak görünmektedir.
Avrupa Birliği’nin 2050 yılına kadar ilk karbon nötr kıta olma hedefi doğrultusunda, 2021 yılında açıklanan “Fit for 55” paketi 2030 yılına kadar sera gazı azaltımının en az %55 oranında indirilmesi için uygulanacak tedbirleri içermektedir. Bu paketin alt başlıklarından biri olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması AB’ye ihracat yapan tüm firmalarımızı doğrudan ilgilendirmekle birlikte; yapılan son güncellemelerle birlikte üretimde kullanılan elektrik miktarlarının da ürünlere eklenecek vergi oranlarının hesaplamalarına dahil edilmesi kararlaştırıldı. Geçiş dönemi Ekim 2023’te başlayacak olup, 2026 yılına kadar sürmesi beklenirken ilerleyen süreçte daha fazla sektör ve ürün grubunun da Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması kapsamına dâhil edileceği öngörülebilir. Buna istinaden, Birlik olarak bizler Sektör Strateji Planlama ve AB Yeşil Mutabakat komitemiz ile çalışmalarımızı sürdürüyor ve firmalarımızı bu sürece hazırlamaya çalışıyoruz.
15 Nisan 2022’de düzenlenen Seçimli Genel Kurul 1. Toplantısında 4 yıl boyunca görev yapacak olan yeni TET Yönetim Kurulu üyeleri belirlendi ve yenilenen kadromuzda yer alan sektör temsilcilerimiz ile ihracatımızı artırmak amacıyla çalışmalarımıza hız devam etmekteyiz.
TET olarak, elektrik ve elektronik sektöründe faaliyet gösteren üye firmalarımızın ihracatının artırılması ve ürünlere rekabet gücü kazandırılması hedefiyle çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Bu doğrultuda; 2022 yılında Birleşik Krallık, İrlanda, Hırvatistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosta-Rika, Guatemala, İsveç, Norveç, Kenya, Tanzanya, Danimarka, Litvanya, Estonya, Letonya ve Sırbistan’da ülke ve sektör bilinirliğine katkı sağlama ve üyelerimizin yeni pazarlara girişlerini kolaylaştırma hedefiyle sektörel ticaret heyetlerine yönelik programlarımızı tamamladık.
Yine, üyelerimizin uluslararası pazarlara girişlerine yardımcı olmak adına yürüttüğümüz “Alçak Gerilim Elektrik Ekipmanları” ve “Elektromekanik” UR-GE projeleri kapsamında eğitim, seminer, ticaret heyetleri gibi faaliyetlerimizi tamamladık. Alçak Gerilim Elektrik Ekipmanları URGE projesinin 10 üye firmasının katılımı ile birlikte 11-13 Mayıs 2022 tarihlerinde Romanya ve 13 üye firmanın katılımı ile 23-28 Ekim 2022 tarihlerinde BAE-Umman Yurt Dışı Pazarlama Faaliyetlerini gerçekleştirdik. Elektromekanik URGE projesinde ise 11 üye firmanın katılımıyla birlikte 23-27 Ocak 2022 tarihlerinde Özbekistan’da Yurt Dışı Pazarlama Faaliyeti gerçekleştirdik. İki UR-GE projemiz de 3 yıllık süreçlerinin tamamlanmasının ardından sona erdirilerek, 2023 yılında yeni URGE projeleri hazırlanması için çalışmalarımıza başladık. Bu kapsamda, 2023 yılı için Elektrik, Elektrik Üretim ve Dağıtım Ekipmanları ve Kablo alt sektörlerimiz için 2 yeni URGE projemizin başvurularını tamamladık.
Yüksek katma değerli ürünlerin gelişimine imkân sağlanması ve yenilikçi teknolojilerin ön plana çıkarılması hedefine katkı sağlamak için 2022 yılında “TET Proje Pazarı” etkinliğimizin 11. sini gerçekleştirdik. İş dünyasından profesyoneller, yatırımcılar ve akademisyenlerden oluşan 48 kişilik jürimiz ile iki gün boyunca çevrimiçi olarak gerçekleştirdiğimiz etkinliğimizde 63 proje sergisine yer verdik ve dereceye giren proje sahiplerine toplam 420 bin TL ödül dağıttık. Proje sahiplerine projelerini tanıtma imkânı vererek girişimcileri, sanayicileri ve yatırımcıları ortak bir platformda buluşturup ticarileşmeleri için fırsatlar sunduk.
2017 yılında TİM’in öncülüğünde başlayan ve üniversite-sanayi işbirliğine dayanmakta olan “İnoSuit - İnovasyon Odaklı Mentorluk Programı” kapsamında, üyemiz şirketlerde inovasyon yönetimi yetkinliğinin sürdürülebilir şekilde arttırılması, inovasyon yönetimi altyapısının oluşturulması için firmalarımıza bu yıl da destek vermeye devam edeceğiz. Yeni dönemde program “Odaklı İnosuit” olarak yeniden şekillendirilmiş ve firma ihtiyaçlarına istinaden kategorilere ayrılmış olup, firmalarımız inovasyon yetkinliklerine istinaden çeşitli kulvarlarda mentorluk desteği alabilmektedir.
Ticaret Bakanlığı önderliğinde ihracatçılarımıza uluslararası pazarlara girişlerinde kolaylık sağlamak adına 2022 yılında 351 ihracatçımızın yeşil pasaport sahibi olmasına imkân sağladık.
2023 yılı Şubat ayında ihracatlarını artırmak ve yeni pazarlara ulaşmak gayesiyle çalışan üye firmalarımızı, bu çabaları ve başarılarından dolayı ödüllendirmek amacıyla düzenlemeyi planladığımız TET 2022 İhracatın Liderleri Ödül Törenimizi; merkez üssü Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan ve birçok ili etkileyen deprem felaketleri sebebiyle iptal ettik. Ülke olarak deneyimlediğimiz bu zorlu günleri dayanışma ile aşacağımıza inançla, depremlerin hemen ardından bölgeye acil ihtiyaçların sevki için çalışmalarımızı başlattık. Elektrik ve Elektronik İhracatçıları Birliği ve TİM olarak yaraların sarılması için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. Depremden etkilenen tüm bölge halkına ve ülkemize geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.
Küresel olarak ticarette daralmaların beklendiği ve olağanüstü gelişmelerin yaşandığı bu birkaç yılda ihracatçılar olarak ekonomimizi güçlü tutabilmek adına üzerimize düşen görevler olduğuna ve olumlu sonuçların getirdiği faydaların somut şekilde görüldüğüne inanıyoruz. Birlik olarak ürettiğimiz katma değeri yüksek ürünlerin bu kritik yıllarda çok büyük öneme sahip olduğunun bilincinde olarak, fırsatlarımızı artırmak ve ihracatçımızın önünü açmak adına siz değerli üyelerimizi faaliyetlerimizde görmeyi arzu ederek, ihracatçı şirketlerimize, sektör paydaşlarımıza ve çalışanlarına başarılarla dolu bir yıl diliyorum.
Emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.
